1. Tổng quan
Nền kinh tế công, nông nghiệp khá phát triển. Trước kia hai ngành chủ yếu và góp phần lớn vào GDP là chăn nuôi, trồng trọt. Từ sau chiến tranh thế giới thứ hai, Ô-xtrây-li-a thay đổi cơ cấu kinh tế và nay ngành công nghiệp chế tạo phát triển mạnh. Đặc biệt Ô-xtrây-li-a là một trong số ít quốc gia có nền kinh tế tri thức mạnh với ngành công nghệ thông tin và viễn thông (ICT) làm mũi nhọn. Thị trường ICT của Ô-xtrây-li-a có trị giá 89 tỷ USD với hơn 25000 công ty đang hoạt động và với 236000 nhân lực làm việc.
Hình minh họa từ internet
Một môi trường kinh tế, chính trị và xã hội ổn định nhất trong khu vực. Nền kinh tế Ô-xtrây-li-a mang tính cạnh tranh cao và nổi bật trên thế giới trong những năm gần đây. Với tốc độ phát triển kinh tế ổn định khoảng 3.3%/năm kể từ năm 1990, lạm phát thấp và ổn định (2.5%/năm trong vòng 15 năm gần đây), tỷ lệ thất nghiệp thấp (dưới 5% hiện nay so với mức cao nhất 11% của năm 1992), Ô-xtrây-li-a đang được coi là nền kinh tế mở nhất trên thế giới, phát triển năng động bậc nhất trong số các nước công nghiệp phát triển. Ô-xtrây-li-a có một khu vực kinh tế tư nhân hoạt động hiệu quả, một thị trường lao động năng động và một khu vực thương mại rất có tính cạnh tranh.
Nền kinh tế Ô-xtrây-li-a tăng trưởng 17 năm liên tục trước khủng hoảng kinh tế toàn cầu. Chính phủ của Thủ tướng Rudd đã đưa ra gói kích cầu trị giá hơn 50 tỷ USD để đối phó với ảnh hưởng của nền kinh tế thế giới đang rất trì trệ, trong khi đó ngân hàng Dự trữ Ô-xtrây-li-a cắt giảm lãi suất đến mức thấp nhất trong lịch sử. Những chính sách trên cùng với nhu cầu đối với hàng hóa, đặc biệt từ Trung Quốc đã giúp nền kinh tế Ô-xtrây-li-a tăng trưởng trở lại sau một quý tăng trưởng âm. Nền kinh tế tăng 1,2% trong năm 2009 – mức tăng trưởng tốt nhất trong khối OECD. Tỷ lệ thất nghiệp, được dự đoán từ 8 – 10%, đạt 5,7% vào cuối năm 2009 và giảm xuống 5,1% năm 2010. Do kết quả khả quan của nền kinh tế, thâm hụt ngân sách được dự đoán dưới 4,2% GDP và chính phủ sẽ có được thăng dư ngân sách vào đầu năm 2015. Ô-xtrây-li-a là một trong số các nền kinh tế phát triển đầu tiên tăng lãi suất với 7 lần điều chỉnh trong thời gian từ 10/2009 tới 11/2010. Chính phủ của bà Gillard tập trung chủ yếu vào việc tăng năng suất lao động để đảm bảo phát triển kinh tế bền vững, tiếp tục duy trì quan hệ kinh tế cộng sinh, đôi khi khá căng thẳng với Trung Quốc. Ô-xtrây-li-a hiện nay đang tham gia vòng đám phán TPP và đàm phán hiệp định thương mại tự do với Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc.
2. Các ngành kinh tế mũi nhọn:
Nông nghiệp: Nông nghiệp ở Ôxtrâylia phát triển theo hướng hiện đại và thậm chí được xem như một ngành công nghiệp. Nó thu hút 420000 lao động và đóng góp 3% vào GDP. Tuy phần đóng góp rất nhỏ bé so với khu vực dịch vụ, nhưng đây lại là mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Ôxtrâylia. Vào thập niên năm mươi của thế kỷ XX, nông nghiệp đóng góp tới 80% giá trị xuất khẩu, nhưng đến nay con số đang giảm dần.
Sản phẩm trồng trọt và chăn nuôi của Ôxtrâylia rất phong phú về chủng loại. Chỉ 20% sản lượng được tiêu thụ trong nước, còn lại đáp ứng cho nhu cầu xuất khẩu. Ôxtrâylia là quốc gia có tiếng nói mạnh mẽ ủng hộ tự do thương mại trong lĩnh vực nông nghiệp. Trợ cấp nông nghiệp của nước này gần như không đáng kể, mặc dù vẫn có bảo hộ trong một số “trường hợp ngoại lệ” như khi xảy ra hạn hán. Nền nông nghiệp Ôxtrâylia phải đối mặt với một số thách thức như: vấn đề bảo vệ nguồn nước để chống hạn hán, chống nhiễm mặn đất và cuộc tranh cãi xung quanh việc phát triển thực phẩm biến đổi gen. Ở thị trường trong nước, các doanh nghiệp kinh doanh nông phẩm phải cạnh tranh gay gắt để giành cơ hội xuất khẩu.
Ôxtrâylia là một trong số rất ít quốc gia trên thế giới xuất khẩu thuốc phiện hợp phát để làm dược phẩm. Rượu, thịt bò, lông cừu là những sản phẩm nổi tiếng của thị trường này. Chế biến thực phẩm: Ngành chế biến thực phẩm của Ôxtrâylia rất đa dạng về chủng loại sản phẩm và là một thành phần thiết yếu của nền kinh tế quốc gia này. Đây là ngành công nghiệp lớn nhất cả nước với doanh thu hơn 71.4 tỷ USD trong năm 2005-06. Mặt hàng này tăng trưởng về giá trị trung bình 2% mỗi năm trong suốt mười năm qua, 50 công ty chế biến thực phẩm và đồ uống lớn nhất nước Ôxtrâylia chiếm tới ¾ thị trường nội địa. Siêu thị và các đại lý chiếm phần lớn doanh số tiêu thụ thực phẩm, khoảng 60% tổng giá trị bán lẻ mặt hàng này trong năm 2006-2007
Khai khoáng: Khai khoáng là một trong những ngành công nghiệp xuất hiện sớm nhất ở Ôxtrâylia. Quan trọng nhất phải kể tới ngành khai thác than đá. Than được khai thác ở tất cả các bang của Ôxtrâylia. Nó được dùng để sản xuất nhiệt điện và xuất khẩu. 75% sản lượng than được xuất khẩu, chủ yếu là tới thị trường Đông Á. Than cung cấp 85% sản lượng điện tiêu thụ cho quốc gia này. Những công ty khai khoáng đa quốc gia lớn nhất ở Ôxtrâylia phải kể tới BHP Billiton, Newcrest, Rio Tinto, Alcoa, Chalco, Alcan và Xstrata. Khai khoáng đóng góp 5.6% vào GDP, nhưng lại chiếm tới 35% kim ngạch xuất khẩu của Ôxtrâylia. Đây là nhà xuất khẩu lớn nhất thế giới về than đá, quặng sắt, chì, kim cương, titan, thiếc và riniconi; đứng thứ hai về vàng và uranium; đứng thứ ba thế giới về xuất khẩu nhôm.
3. Các chỉ số kinh tế
[Để xem các bài viết khác có cùng chủ đề “Thị trường Australia”, vui lòng nhấn vào đây]
(Theo VCCI – 2013)